در این مقاله به بررسی تفاوت بلاکچین عمومی و خصوصی خواهیم پرداخت. بسیاری از فعالان بازار ارزهای دیجیتال و دنیای بلاکچین از وجود بلاکچینهای خصوصی و کاربردهای آنها اطلاعات کمی دارند. بیت کوین، اتریوم و سایر رمزارزها، دارای بلاکچین عمومی هستند. کاربردها، توانایی‌ها و فرآیندهای اجرایی، مهم‌ترین تفاوت‌های بلاکچینهای عمومی و خصوصی است.
بلاکچین عمومی چیست؟
بلاکچینهای عمومی شبکه‌هایی هستند که به صورت عمومی طراحی شده‌اند و هر شخصی می‌تواند به شبکه دسترسی داشته باشد. در چنین بلاکچین‌هایی هر کاربری می‌تواند در فرآیندهای شبکه شرکت کند، از خدمات و سرویس‌ها بهره بگیرد و حتی کدهای شبکه را بخواند (به سورس کد دسترسی داشته باشد). چنین بلاکچین‌هایی تحت نظارت هیچ سازمان یا شرکت خاصی نیستند و به صورت غیرمتمرکز اداره می‌شوند. امکان تغییر داده‌های ثبت‌شده در بلاکچینهای عمومی وجود ندارد. بنابراین چنین شبکه‌هایی امنیت بسیار بالایی دارند. 
برخی از ویژگی‌های بلاکچینهای عمومی عبارتند از:
- امنیت بالا به دلیل استفاده از الگوریتم استخراج و قوانین حاکمیتی ۵۱ درصدی
- دسترسی آزاد برای همه کاربران و توسعه‌دهندگان
- رمزنگاری داده‌ها و عدم افشای هویت کاربران
- عدم نیاز به احراز هویت کاربران
- نبود مقررات و دستورالعمل‌های محدودکننده برای کاربران و توسعه‌دهندگان و همچنین عدم محدودیت در استفاده از منابع
- شفافیت کامل در امکان مشاهده تمام تراکنش‌های ثبت‌شده از طریق دفتر کل توزیع شده
- جلوگیری از تقلب، کلاهبرداری و دور زدن قوانین به علت شفافیت، رمزنگاری و حاکمیت ۵۱ درصدی
- ارائه بستری غیرمتمرکز که تحت نظارت هیچ سازمان یا نهاد خاصی نیست
- نگهداری شبکه با استفاده از نودها (ماینرها یا استیکرها) و بهره‌گیری از الگوریتم‌های دقیق و تمرکززدا
- توانایی و اختیارعمل کاربر در تعیین سرنوشت خود و شبکه
- عدم نیاز به پیروی از قوانین و دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه، ناعادلانه و تبعیض‌آمیز
- عدم امکان تغییر یا اصلاح داده‌ها پس از ثبت در بلاکچین عمومی
- استفاده از فرآیندهای توزیع عادلانه داده‌ها و دسترسی آزادانه تمام کاربران به اطلاعات تراکنشها و بلاک‌های توزیع‌شده
بلاکچین خصوصی چیست؟
بلاکچینهای خصوصی به دست مدیران نظارت و کنترل می‌شوند. در حقیقت، فرد یا گروهی که مدیریت بلاکچین خصوصی را بر عهده دارد تصمیم می‌گیرد که چه کسی در شبکه حضور پیدا کند. این یکی از مهم‌ترین موارد تفاوت بلاکچین عمومی و خصوصی است. گاهی چند نهاد به طور همزمان بلاکچین خصوصی را مدیریت می‌کنند. در چنین شبکه‌هایی تراکنشها باید به تأیید مدیر یا گروه مدیران برسد. علاوه بر این، فقط نهاد مدیریت‌کننده به داده‌های شبکه و اطلاعات تراکنشها دسترسی خواهد داشت و هیچ شخص ثالثی نمی‌تواند سوابق تراکنشها را مشاهده کند. بنابراین تراکنش‌های این بلاکچین‌ها نیز خصوصی هستند.
برخی از ویژگی‌های بلاکچینهای خصوصی عبارتند از:
- حفظ حریم خصوصی کاربران و جلوگیری از افشای اطلاعات تراکنش
- مدیریت شبکه به صورت متمرکز و خصوصی
- پردازش تراکنشها با سرعت بالاتر
- کارایی بیشتر تراکنشها
- نیاز به نودهای کمتر برای اعتبارسنجی و اجماع شبکه
- مقیاس‌پذیری بهتر و چابکی بالاتر بلاکچین
- امکان اضافه یا کم کردن نودها بر حسب نیاز پردازشی شبکه
بررسی تفاوت بلاکچین عمومی و خصوصی
در جدول زیر تفاوت بلاکچین عمومی و خصوصی بررسی و خصوصیات این دو نوع شبکه مقایسه شده است.
| ویژگی | بلاکچین عمومی | بلاکچین خصوصی |
| دسترسی | هر کاربری می‌تواند به سورس کدها دسترسی داشته باشد و از سرویس‌های شبکه استفاده کند. علاوه بر این امکان مشاهده اطلاعات برای همه کاربران میسر است و هیچ مجوز یا قانون خاصی وجود ندارد. | مشاهده داده‌ها و کدها بر اساس صلاحدید مدیران صورت می‌گیرد و کاربران برای دسترسی به داده‌ها نیاز به مجوز دارند. |
| کاربران شبکه | کاربران همدیگر را نمی‌شناسند | کاربران نسبت به یکدیگر و مدیر شبکه شناخت دارند |
| تمرکزگرایی | به صورت غیرمتمرکز اداره می‌شود | به صورت متمرکز اداره می‌شود |
| رمزارز بومی | دارد | ضروری نیست |
| سرعت | آهسته | سریع |
| بهره‌وری بر حسب تراکنش بر ثانیه | واحد تراکنش بر ثانیه کمتری دارد | واحد تراکنش بر ثانیه بیشتری دارد |
| امنیت | به علت استفاده از راهکارهای تمرکززدا و مشارکت فعال اعضای شبکه، ایمنی بیشتری دارد. با توجه به تعداد بالاتر نودهای اعتبارسنج، احتمال تقلب و حملات ۵۱ درصدی بسیار کم است. | بیشتر مستعد هک و نفوذ است. تعداد نودها کم است و احتمال برتری مجرمان و سوءاستفاده‌گران وجود دارد. در نتیجه امنیت کمتری در مقایسه با بلاکچین عمومی دارد. |
| مصرف انرژی | انرژی بیشتری نسبت به بلاکچین خصوصی مصرف می‌کند و به منابع الکتریکی زیادی نیاز دارد. این منابع صرف تأیید تراکنشها و استخراج بلاک جدید می‌شود. | انرژی و توان بسیار کمتری نسبت به بلاکچینهای عمومی مصرف می‌کند |
| الگوریتم‌های اجماع | از الگوریتم‌های اثبات کار (PoW)، اثبات سهام (PoS)، اثبات ظرفیت (PoC)، اثبات توکن‌سوزی (PoB) و … استفاده می‌کنند. | از الگوریتم‌های اثبات مدت ماندگاری در شبکه (PoET)، الگوی Raft ،BFT و … بهره می‌گیرند. |
| حملات سایبری | احتمال حملات ۵۱ درصد بسیار کم است؛ زیرا هیچ کس از هویت سایر نودها و اعضای شبکه اطلاعی ندارد. گروهی از ماینرها که بیش از ۵۰ درصد از قدرت هش را در اختیار داشته باشند برای فرآیندهای شبکه تصمیم می‌گیرند. | هویت تمام اعتبارسنج‌ها مشخص است و هر شخصی اعتبار و سوابق خاص خودش را دارد. بنابراین هر گونه اقدام خرابکارانه‌ای مجازات خواهد داشت. |
| اثرگذاری | هزینه زیرساخت کمی دارد و بستری مناسب برای غیرمتمرکزسازی اکوسیستم‌های تجاری محسوب می‌شود. نیازی به نگهداری از سرویس‌ها یا زیرساخت‌های فنی نیست. واسطه‌گری را از بین می‌برد و بستری مناسب برای اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز است. | هزینه تراکنشها و ذخیره داده را کاهش می‌دهد و جایگزینی مناسب برای سیستم‌های متمرکز قدیمی است. مدیریت اطلاعات و اسناد و همچنین تطبیق داده‌ها را تسهیل می‌کند. |
| نمونه | بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، مونرو (XMR)، زی‌کش (ZEC)، دش (DASH) لایت کوین (LTC) و … | بانک R3، شرکت بیمه EWF، بیمه B3i، پلتفرم کوردا (Corda) |
خلاصه مطلب
از مهم‌ترین موارد تفاوت بلاکچین عمومی و خصوصی می‌توان به کاربرد شبکه و نحوه مدیریت فرآیندها اشاره کرد. بلاکچینهای عمومی به صورت غیرمتمرکز مدیریت می‌شوند، توان عملیاتی بالایی دارند، همه کاربران به داده‌ها دسترسی خواهند داشت و نیازی به احراز هویت و ارائه اطلاعات ندارد. بلاکچین خصوصی به صورت متمرکز اداره می‌شود، دسترسی‌ها و اطلاعات در اختیار مدیران قرار می‌گیرد، کاربران یکدیگر را می‌شناسند و اعضای کمی دارند. هر کدام از این شبکه‌ها می‌توانند به ارتقای سطح خدمات مالی و ارتباطی کمک کنند.گرچه تا امروز شبکه‌های عمومی شهرت بیشتری به دست آورده‌اند اما به نظر می‌رسد در آینده شاهد افزایش استفاده از بلاکچینهای خصوصی باشیم.
دیدگاه خود را ثبت کنید