فهرست مطالب
شبکه اتریوم از سال ۲۰۱۵ تاکنون، به یکی از ستون‌های اصلی دنیای بلاکچین تبدیل شده و با گذر موفقیت‌آمیز از سیستم اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS)، به عنوان قلب تپنده پروژه‌های نوآورانه شناخته می‌شود. اما با رشد سریع این شبکه، نیاز به بهبودهای امنیتی و افزایش مقیاس‌پذیری آن بیش از پیش حس می‌شود. در این میان، ایگن لیر (EigenLayer)، به عنوان یک پروتکل غیرمتمرکز و از طریق فرآیندی به نام ری‌استیکینگ، در تلاش است تا به چالش‌های امنیتی اتریوم پایان دهد و روشی جدید برای بهبود مقیاس‌پذیری و امنیت این شبکه ارائه کند. با ما در ادامه همراه باشید تا با پروتکل EigenLayer بیشتر آشنا شویم.
خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!ایگن لیر چیست؟
ایگن لیر یک پروتکل بر بستر اتریوم است که مدل جدیدی از امنیت اقتصاد کریپتویی به نام ری‌استیکینگ یا استیکینگ مجدد (Restaking) را معرفی می‌کند. این مدل به استیک‌کنندگان اتریوم اجازه می‌دهد که اتریوم استیک‌شده یا توکن‌های لیکویید استیکینگ (LST) خود را برای تأمین امنیت برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) دیگر و خدمات اضافی در اکوسیستم ایگن لیر دوباره استفاده کنند. با پیوستن به قراردادهای هوشمند ایگن لیر، کاربران می‌توانند امنیت دارایی‌های استیک‌شده خود را به چندین سرویس گسترش دهند و درآمد غیرفعال بیشتری کسب کنند.
هدف اصلی ایگن لیر، حل مشکل امنیت پراکنده (fragmented security) در اکوسیستم غیرمتمرکز اتریوم است. معمولاً هر سرویس غیرمتمرکز جدید باید شبکه امنیتی خود را ایجاد کند که منجر به تکرار و ناکارآمدی می‌شود. مدل امنیتی مشترک ایگن لیر به این سرویس‌ها امکان می‌دهد که از زیرساخت امنیتی موجود که توسط استیک‌کنندگان اتریوم تأمین می‌شود، استفاده کنند. این مدل، نیاز به سرمایه بیشتر برای استیک‌کنندگان را کاهش می‌دهد و امنیت بیشتری را برای خدماتی که این پروتکل را به کار می‌گیرند، فراهم می‌کند. این امر در نهایت می‌تواند به نوآوری بیشتر در شبکه اتریوم منجر شود.
ری‌استیکینگ چیست؟
ری‌استیکینگ در پروتکل ایگن لیر نسخه‌ای پیشرفته از استیکینگ رایج است که راه‌های جدیدی را برای کسب درآمد غیرفعال فراهم می‌کند و در عین حال، امنیت شبکه را افزایش می‌دهد. در این روش، کاربران می‌توانند از اتریوم استیک‌شده خود دوباره برای افزایش امنیت سایر پروتکل‌ها استفاده کنند، به طوری که مخزنی از دارایی‌های ری‌استیک‌شده برای استفاده در برنامه‌های غیرمتمرکز ایجاد می‌شود. برای این منظور، کاربران می‌توانند از طریق اتریوم استیک‌شده خود یا توکن‌های لیکویید استیکینگ (LST) به قرارداد هوشمند ری‌استیکینگ ایگن لیر بپیوندند.
وقتی کاربران در یک پروتکل اتریوم وجوهی را استیک می‌کنند، اغلب پروژه‌ها توکن‌های لیکویید استیکینگ را ارائه می‌دهند که به عنوان رسیدی برای دارایی‌های استیک‌شده عمل می‌کنند. این توکن‌ها به کاربران اجازه می‌دهند که از دارایی‌های خود به روش‌های دیگری استفاده کنند؛ مانند ری‌استیکینگ از طریق ایگن لیر، بدون نیاز به آن‌استیک کردن دارایی‌های اصلی‌شان.
ایگن لیر چگونه کار می‌کند؟
معماری پروتکل ایگن لیر بر اساس یک سیستم نمایندگی (Delegation) و اعتبارسنجی (Validation) بنا شده است. استیک‌کنندگان اتریوم می‌توانند یا اتریوم استیک‌شده خود را به اپراتورها واگذار کنند و یا با اجرای نرم‌افزار لازم برای تأمین امنیت سرویس‌های غیرمتمرکز به نام سرویس‌های تأییدشده فعال (Actively Validated Services) یا AVS، خودشان به عنوان اپراتور عمل کنند. این AVSها شامل برنامه‌هایی هستند که به سطح بالایی از امنیت نیاز دارند؛ مانند پلتفرم‌های دیفای، پل‌های بین زنجیره‌ای یا اوراکل‌ها. با ری‌استیک کردن اتریوم، استیک‌کنندگان می‌توانند انتخاب کنند که از کدام AVS پشتیبانی کنند و ضمن کمک به حفظ امنیت و عملکرد شبکه، پاداش دریافت نمایند. فرآیند متقابل انتخاب بین استیک‌کنندگان و اپراتورها یک سیستم انعطاف‌پذیر و بدون نیاز به مجوز را برای تأمین امنیت خدمات غیرمتمرکز ایجاد می‌کند.
پروتکل ایگن لیر با معرفی مکانیسم ری‌استیکینگ، که به استیک‌کنندگان اجازه می‌دهد دارایی‌های استیک‌شده خود را برای تأمین امنیت مجموعه گسترده‌ای از خدمات غیرمتمرکز به کار بگیرند، مدل امنیتی اتریوم را گسترش می‌دهد. در واقع، این پروتکل کارایی سرمایه را بهینه می‌کند و به این ترتیب، موانع امنیتی برای پروتکل‌های جدید را کاهش می‌دهد. با ایجاد یک مخزن امنیتی مشترک، ایگن لیر اعتماد و قابلیت اطمینان خدمات ساخته‌شده بر بستر اتریوم را افزایش می‌دهد و نوآوری و مقیاس‌پذیری بیشتری را برای اکوسیستم بلاکچین به ارمغان می‌آورد.
نحوه ری‌استیکینگ در پروتکل ایگن لیر
ایگن لیر چندین روش را برای ری‌استیکینگ ارائه می‌دهد که در ادامه، از نظر سطح ریسک از کمترین به بیشترین دسته‌بندی شده‌اند:
- ری‌استیکینگ بومی (Native Restaking): اعتبارسنج‌ها ETH استیک‌شده خود را مجدداً استیک می‌کنند.
- ری‌استیکینگ LSD: اعتبارسنج‌ها دارایی‌هایی را که قبلاً از طریق ارائه‌دهندگان لیکویید استیکینگ (Liquid Staking) استیک شده‌اند، مانند لیدو (Lido) و راکت پول (Rocket Pool)، مجدداً استیک می‌کنند.
- ری‌استیکینگ توکن نقدینگی LSD: اعتبارسنج‌ها توکن نقدینگی (LP) یک جفت را که شامل یک توکن لیکویید استیکینگ ETH است، مجدداً استیک می‌کنند.
- ری‌استیکینگ توکن نقدینگی اتریوم: اعتبارسنج‌ها توکن نقدینگی یک جفت را که شامل ETH است، مجدداً استیک می‌کنند.
روش نهایی ری‌استیکینگ که کاربران انتخاب می‌کنند، به سطح ریسک مورد نظر آنها و نوع موقعیت‌هایی که در حال حاضر دارند، بستگی دارد.
توکن EIGEN چیست؟
ارز دیجیتال EIGEN توکن بومی اکوسیستم ایگن لیر است که در تاریخ یکم اکتبر ۲۰۲۴ به بازار عرضه شد. این توکن نقشی حیاتی در پروتکل ایگن لیر ایفا می‌کند و برای تأمین امنیت سرویس‌های تأییدشده فعال، از طریق یک مکانیسم استیکینگ منحصربه‌فرد طراحی شده است.
یکی از کاربردهای اصلی توکن EIGEN، تأمین امنیت اقتصاد کریپتویی AVSها است. این خدمات غیرمتمرکز نیاز به لایه امنیتی اضافی دارند، اما خارج از لایه اجماع اصلی اتریوم فعالیت می‌کنند. با استیک کردن EIGEN، اپراتورها و اعتبارسنج‌ها می‌توانند این خدمات را امن کنند و به این ترتیب، اعتمادپذیری و قابلیت اطمینان آنها را تضمین نمایند. این مکانیسم، چارچوب امنیتی اتریوم را به حوزه‌های جدیدی مانند پل‌های بین زنجیره‌ای و برنامه‌های غیرمتمرکز مختلف گسترش می‌دهد، بدون اینکه نیاز باشد این سرویس‌ها شبکه‌های امنیتی مستقل خود را ایجاد کنند.
یکی دیگر از کاربردهای کلیدی توکن EIGEN، نقش آن در مکانیسم‌های حاکمیت و جریمه کردن (Slashing) در پروتکل ایگن لیر است. اعتبارسنج‌ها و اپراتورهایی که EIGEN را استیک می‌کنند، در صورت شناسایی رفتار مخرب یا عدم انجام وظایف خود، تحت مجازات قرار می‌گیرند. این مکانیسم مجازات می‌تواند از طریق اجماع اجتماعی فعال شود و تضمین می‌کند که خدمات حتی در شرایطی که اثبات عینی وجود ندارد، ایمن باقی بمانند. علاوه بر این، مدل حاکمیت EIGEN به استیک‌کنندگان اجازه می‌دهد که در فرآیند تصمیم‌گیری درباره قوانین مجازات، الزامات اعتبارسنجی و دیگر جنبه‌های کلیدی معماری ایگن لیر شرکت کنند. این موضوع به ذی‌نفعان این امکان را می‌دهد که به طور مستقیم بر تکامل اکوسیستم تأثیر بگذارند و تضمین می‌کند که تدابیر امنیتی با نیازهای جامعه مطابقت دارد.
توکنومیک ارز دیجیتال EIGEN
بر اساس اطلاعات موجود، نحوه توزیع توکن‌های EIGEN به صورت زیر است:
- ۱۵ درصدی برای کاربران مشارکت‌کننده در استیک‌دراپ،
- ۱۵ درصد برای مشوق‌های جامعه،
- ۱۵ درصد برای توسعه اکوسیستم،
- ۲۵.۵ درصد برای مشارکت‌کنندگان اولیه
- و ۲۹.۵ درصد هم برای سرمایه‌گذاران، اختصاص داده شده است.
مزایا و معایب پروتکل ایگن لیر
اگرچه ایگن لیر نوآوری‌های جدیدی را به ارمغان آورده است، اما این پروتکل در شبکه اتریوم مشکلات خاص خود را نیز دارد.
مزایا:
- درآمد غیرفعال اضافی: از آنجایی که کاربران می‌توانند دارایی‌های استیک‌شده خود را به روش‌های دیگری هم استفاده کنند، این امکان برای آنها وجود دارد که نسبت به روش‌های استیکینگ سنتی، پاداش بالاتری کسب کنند.
- افزایش نرخ موفقیت توسعه‌دهندگان: استخر امنیتی ایگن لیر یکی از موانع کلیدی را که بسیاری از پروژه‌های جدید با آن مواجه هستند، از بین می‌برد. به این ترتیب، توسعه‌دهندگان می‌توانند بر ارائه خدمات نوآورانه تمرکز کنند، بدون اینکه نگران جلب اعتماد باشند.
- افزایش امنیت بلاکچین: پروژه‌ها می‌توانند با استفاده از ایگن لیر و با تشویق استیک‌کنندگان ETH برای مشارکت در پروتکل خود، از لایه امنیتی اتریوم بهره‌مند شوند. این امر به آنها اجازه می‌دهد که به مجموعه بزرگ‌تری از اعتبارسنج‌ها دسترسی پیدا کنند و امنیت خود را افزایش دهند.
- درجه بالای انعطاف‌پذیری: با ساخت روی ایگن لیر، پروتکل‌ها می‌توانند حاکمیت خود را حفظ کرده و در عین حال، آزادی لازم برای سفارشی‌سازی معماری خود، از جمله نوع مکانیسم اجماع، شرایط جریمه و غیره را داشته باشند.
معایب:
- موانع بالاتر برای ورود: اگرچه ایگن لیر امنیت لازم را برای برنامه‌های غیرمتمرکز جدید فراهم می‌کند، اما الزام به استفاده مجدد از دارایی‌های استیک‌شده ممکن است کاربران کم‌تجربه‌تر را دلسرد کند.
- افزایش ریسک: استیکینگ مجدد در ایگن لیر خطرات بیشتری را به همراه دارد؛ چراکه شرکت‌کنندگان هم در استیکینگ سنتی و هم در وظایف استیکینگ مجدد مسئولیت دارند. علاوه بر این، انتخاب سرویس‌های AVS با عملکرد ضعیف می‌تواند منجر به خطرات زیادی برای از دست دادن سرمایه شود.
- ریسک تمرکز: به دلیل وعده افزایش سود، استیک‌کنندگان اتریوم ممکن است به سمت ایگن لیر حرکت کنند که می‌تواند باعث ایجاد ریسک سیستمیک برای شبکه اتریوم شود.
- جریمه شدن: از دید کاربران، یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌های استفاده از ایگن لیر، احتمال جریمه شدن در نتیجه رفتارهای مخرب است که ممکن است تا ۱۰۰ درصد از ETHهای استیک‌شده آنها را تحت تأثیر قرار دارد. اما این موضوع همچنین می‌تواند کاربران را به رفتارهای صادقانه تشویق کند.
در حالی که مدل ری‌استیکینگ خطرات و موانع فنی بالاتری را معرفی می‌کند، اما همچنین فرصت‌های جدیدی را برای ایجاد ارزش و مشارکت در شبکه فراهم می‌آورد. بنابراین، برای توسعه‌دهندگان و کاربرانی که تمایل دارند با این پیچیدگی‌ها کنار بیایند، ایگن لیر می‌تواند به فاز بعدی رشد دنیای بلاکچین کمک کند.
خلاصه مطلب
ایگن لیر به عنوان یکی از جذاب‌ترین پروتکل‌های اخیر، افق‌های جدیدی را برای دنیای بلاکچین باز می‌کند. این پروتکل با معماری نوآورانه خود، نه‌‌تنها به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد که از امکانات نامحدودی برای نوآوری بهره‌مند شوند، بلکه به شرکت‌کنندگان بازار نیز این امکان را می‌دهد که از سرمایه خود به صورت بهینه استفاده و درآمد بیشتری کسب کنند.
با معرفی ایگن لیر، شاهد تحولی بزرگ در امنیت و نوآوری هستیم که می‌تواند به تقویت زیرساخت‌های بلاکچین کمک کند. این تحول به عنوان نیرویی محرکه، به جذب کاربران جدید و ایجاد مشارکت‌های بیشتر در این اکوسیستم پویا منجر خواهد شد. بنابراین، در حالی که ما به سوی آینده‌ای روشن‌تر در دنیای بلاکچین حرکت می‌کنیم، نقش ایگن لیر به عنوان یک کاتالیزور اساسی در این مسیر غیرقابل انکار است.
دیدگاه خود را ثبت کنید