توکن غیرمثلی یا توکن NFT چیست و چه کاربردهایی دارد؟

مقدمه

این روزها توکن غیرقابل تعویض یا توکن غیرمثلی (NFT) یکی از پرطرفدارترین عنوان‌های مربوط به حوزه ارز‌های دیجیتال است که در سال 2021 به اوج شهرت خود رسید. توکن غیر قابل تعویض (NFT)، نوعی توکن مانند توکن‌های موجود در بازار رمزارزها است ولی تفاوت‌های بنیادی مهمی با آن دارد! توکن NFT نقش پررنگی در بسیاری از پروژه‌های فعال در حوزه ارزهای دیجیتال ایفا می‌کند و بی‌شک یکی از مهم‌ترین عناصر اکوسیستم تکنولوژی بلاکچین (BlockChain) و کریپتوکارنسی (CryptoCurrency)، همین توکن های غیرمثلی هستند.

در این مقاله قصد داریم که بیشتر درباره توکن‌‌های NFT و کاربرد‌های آنها صحبت کنیم و به بررسی دقیق مفهوم این توکن‌ها بپردازیم. اگر علاقه‌مند به افزایش اطلاعات خود در این حوزه هستید، به هیچ وجه این مقاله را از دست ندهید!

بررسی مفهوم توکن‌ غیرمثلی و کاربرد آن

دنیای ما در آستانه انقلابی عظیم است؛ انقلابی که از آن با عنوان انقلاب دیجیتال یاد می‌شود! تکنولوژی‌های نوظهوری مانند بلاکچین و متاورس (Metaverse) قرار است زندگی انسان‌ها را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. همان‌طور که مشخص است، یکی از نیاز‌های انسان‌ها در دنیای دیجیتالی آینده که با نام متاورس شناخته می‌شود، دارا بودن حق مالکیت بر اموال و دارایی‌های خود است.

در دنیای مجازی آینده، دیگر نمی‌توان قوانین و ابزار‌هایی که امروزه به کار برده می‌شوند را به کار برد! بعضی از مفاهیم کمی تغییر خواهند کرد، بعضی از آنها تغییری نمی‌کنند و بسیاری از مفاهیم، شغل‌ها و فعالیت‌های دنیای فیزیکی امروزی نیز ممکن است در دنیای دیجیتالی آینده، دیگر معنایی نداشته باشند! مفهوم مالکیت، از آن دسته مفاهیمی است که باید دست‌خوش تغییر شود؛ البته نه فقط از لحاظ مفهومی، بلکه از منظر نحوه کاربرد! برای مثال در دنیای دیجیتالی، دیگر قرار نیست که افراد برای انتقال مالکیت یک وسیله مانند خودرو، به دفاتر وکالت مراجعه کنند و از یک شخص ثالث برای انتقال مالکیت کمک بگیرند و همچنین قرار نیست که این انتقال مالکیت‌ها در اکوسیستمی متمرکز ثبت و ذخیره‌سازی شوند.

در اینجا و قبل از شروع بحث اصلی خود، باید به تفاوت بین توکن غیرمثلی (NFT) و توکن‌های معمول اشاره‌ای بکنیم. توکن‌های غیرمثلی یا غیرقابل تعویض، همان‌طور که از نامشان برمی‌آید، قابل تعویض نیستند. برای مثال شما یک بیت کوین را می‌توانید با یک بیت کوین دیگر معامله یا معاوضه کنید ولی شما نمی‌توانید یک توکن NFT را با یک توکن NFT دیگر معامله یا معاوضه کنید. دلیل این مسئله ارزش منحصربه‌فرد یک توکن NFT است. برای مثال آیا شما می‌توانید توکن یک تابلوی نقاشی را با یک تابلوی نقاشی دیگر معاوضه کنید؟ هر دوی آنها تابلوی نقاشی هستند، پس چرا نمی‌شود آنها را با هم تعویض کرد؟ این در حالی است که شما می‌توانید یک اسکناس 100 دلاری را با یک اسکناس 100 دلاری دیگر معاوضه کنید؛ چراکه آن دو از لحاظ ارزش هیچ فرقی با هم ندارند.

اینجا دقیقاً همان نقطه‌ای است که توکن غیرقابل تعویض وارد عمل می‌شود و کاربرد‌های بسیار هیجان‌انگیز خود را به ما نشان می‌دهد. همان‌طور که تاکنون متوجه شده‌اید، از توکن های NFT برای نشان دادن مالکیت یک دارایی شخصی استفاده می‌شود.

توکن های غیرمثلی کاربرد زیادی دارند و این کاربرد در حوزه‌های مربوط به دنیای متاورس و همچنین بازی‌های متاورسی یا همان بازی‌های بلاکچینی بیشتر دیده می‌شود! برای مثال در بازی‌های بلاکچینی که مفهوم مالکیت و مفهوم کسب درآمد (Play To Earn) از بازی کردن را جا انداخته‌اند، برای نشان‌ دادن مالکیت از همین توکن‌های NFT استفاده می‌شود. از این دست بازی‌های بلاک‌چینی می‌توان به بازی‌های دیسنترالند (Decentraland)، League Of Kingdoms و سندباکس (SandBox) اشاره کرد. در حال حاضر ده‌ها بازی بلاک‌چینی فعال در سبک‌های مختلف وجود دارد. ما در اینجا فقط به 3 مورد از محبوب‌ترین آنها اشاره کردیم.

مثلاً در بازی سندباکس که یک بازی بسیار محبوب است، شما می‌توانید اقدام به خرید زمین‌هایی (Land) مجازی کنید و مالیکت آن زمین مجازی نیز با یک توکن غیرمثلی به شما داده می‌شود. پس از آن شما می‌توانید در آن زمین اقدام به ساخت خانه، مغازه، شهربازی یا هر آنچه که می‌خواهید بکنید. جالب است اگر بدانید هم‌اکنون عده‌ای در این بازی و با ساخت مغازه، مثلاً فروش لباس، در حال کسب درآمد هستند!

یکی از مسائل دیگری که در رابطه با توکن‌های غیرقابل تعویض وجود دارد این است که این توکن‌ها را نمی‌توان به واحد‌های کوچک‌تر تقسیم کرد! این در حالی است که مثلاً بیت کوین را به واحدهای کوچک‌تری به نام ساتوشی تقسیم کرده‌اند!

همچنین این توکن‌ها بر بستر بلاک‌چین ‌های مختلف ساخته شده‌اند و هر گونه انتقال مالکیت با استفاده از این توکن‌ها، بر بستر بلاکچین ثبت خواهد شد. چیزی هم که در شبکه بلاک‌چین ثبت شود، قابل تغییر یا پاک شدن نیست و همه مردم نیز به اطلاعات مربوط به آن انتقال مالکیت دسترسی دارند. بنابراین احتمال تقلب و فساد‌های مالی و کلاهبرداری در این روش نزدیک به صفر است.

چرا NFT ها اهمیت بالایی دارند؟

توکن های غیرمثلی به دلیل انقلابی که در فضای گیمینگ ایجاد کرده‌اند، محبوبیت بسیاری دارند. بنا بر گزارشات اعلامی، از سال 2017 تاکنون در مجموع حدود 16 میلیارد دلار در حوزه توکن های غیرمثلی هزینه شده است.

به لطف تکنولوژی بلاکچین و توکن‌ های غیرمثلی، از این پس بازیکنان و گیمر‌ها می‌توانند مالکان واقعی آیتم‌های درون بازی باشند. قرار نیست که بازی‌های دیجیتالی مانند گذشته فقط باعث سرگرمی شود، بلکه قرار است مفهوم جدیدی تحت عنوان Play To Earn (بازی برای کسب درآمد) نیز به بازی‌ها اضافه شود!

اگر قرار باشد مثالی از همکاری منحصربه‌فرد دو تکنولوژی بلاکچین و NFT بزنیم، بازی‌های دیسنترالند (Decentraland) و سندباکس (SandBox)  بهترین مثال‌های ما خواهند بود. این دو بازی در حال حاضر پرچم‌دار بازی‌های بلاکچینی و سبک جدید هستند که کاربران بسیار زیادی دارند. زمین‌های درون این بازی‌ها در بعضی موارد بالای 100 هزار دلار معامله شده است!

چرا توکن های NFT ارزشمند هستند؟

مثل همیشه این عرضه و تقاضا است که تعیین‌کننده قیمت و ارزش یک دارایی است. درباره توکن‌های غیرمثلی نیز این مسئله صدق می‌کند که افزایش تقاضا برای این نوع توکن‌ها، باعث افزایش ارزش آنها شده است.

همچنین جدا از بحث عرضه و تقاضا، بعضی از توکن‌های غیرمثلی می‌توانند باعث سوددهی به صاحب خود شوند. برای مثال در بازی‌هایی مانند دیسنترالند، افرادی هستند که زمین‌های خود در بازی را اجاره می‌دهند و از آن به صورت ماهانه درآمد دارند.

بسیاری از سرمایه‌گذاران هم که دید بهتری نسبت به مسائل دارند، اقدام به خرید زمین‌های متاورسی کرده‌اند و از آنجا که مالکیت این زمین‌ها با استفاده از توکن های غیرمثلی به افراد داده می‌شود، کاربرد و ارزش این تکنولوژی روز‌به‌روز بالاتر می‌رود.

بعضی از توکن های غیرمثلی با قیمت‌هایی فضایی به فروش می‌رسند! مثلاً یک توکن غیرمثلی به نام Dragon the CryptoKitty با قیمت 600 اتریوم به فروش رسیده است! این توکن غیرقابل تعویض مربوط به یک بازی بلاکچینی بر بستر اتریوم است. در یک بازی بلاکچینی دیگر به نام NBA Topshot نیز یک کارت کلکسیونی از یک بازیکن بسکتبال به نام لبرون جیمز (LeBron James) به قیمت 100 هزار دلار فروخته شده است.

سخن پایانی

بدون شک تکنولوژی NFT یکی از پرطرفدارترین و پرکاربردترین تکنولوژی‌های معرفی‌شده در چند سال اخیر است! این تکنولوژی کاربرد‌های زیادی در بین بازیکنان بازی‌های بلاکچینی دارد و کاربرد آن در آینده و در صورت افزایش استقبال مردم از دنیای متاورس، بیشتر نیز می‌شود!

سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مربوط به این تکنولوژی می‌تواند یک سرمایه‌گذاری مناسب به حساب بیاید. البته باید به این موضوع هم توجه داشت که ریسک این سرمایه‌گذاری بسیار بالا است.