اشباع خرید (Overbought) و اشباع فروش (Oversold) در ارز دیجیتال چیست؟

در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال، تعیین این موضوع که یک دارایی رمزارزی چه زمانی بیش از حد خرید و فروش شده، بسیار مهم است. در واقع، شما به عنوان یک معامله‌گر می‌توانید با تشخیص شرایط اشباع خرید (Overbought) و اشباع فروش (Oversold)، زمان مناسب برای ورود به بازار یا خروج از آن را تعیین و تغییر احتمالی روند را پیش‌بینی کنید. این بینش به شما امکان می‌دهد که ضمن مدیریت ریسک خود، تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید. اما اصطلاح اشباع خرید و اشباع فروش به چه معنا است؟ چگونه می‌توان شرایط اشباع خرید و اشباع فروش در ارز دیجیتال را تشخیص داد؟ برای یافتن پاسخ این سؤالات، با ما در ادامه مطلب همراه باشید.

اشباع خرید (Overbought) چیست؟

اشباع خرید یا Overbought پدیده‌ای است که در آن، قیمت یک ارز دیجیتال به دلیل ادامه سرمایه‌گذاری‌ها (البته، بدون منطق سرمایه‌گذاری) در طول زمان افزایش می‌یابد. پس از یک دوره اشباع خرید، معمولاً شاهد یک دوره فروش هستیم.

بنابراین، زمانی که یک دارایی رمزارزی با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی خود معامله شود، می‌گوییم وارد منطقه Overbought شده است. دوره اشباع خرید می‌تواند طولانی یا کوتاه‌مدت باشد و در صورت معکوس شدن وضعیت، قیمت آن دارایی ممکن است کاهش یابد.

در اکوسیستم ارزهای دیجیتال، تحلیل تکنیکال یکی از ابزارهایی است که برای تعیین دوره Overbought و اینکه چه زمانی احتمال یک تغییر روند وجود دارد، استفاده می‌شود. تجزیه و تحلیل فاندامنتال -که شامل ارزیابی اطلاعات در دسترس در مورد صنعت و عوامل کلان اقتصادی است- نیز می‌تواند برای شناسایی دوره Overbought مورد استفاده قرار بگیرد. علاوه بر این، تحلیل فاندامنتال به پیش‌بینی اینکه چه زمانی یک ارز دیجیتال، افزایش قیمت بدون پشتوانه خود را کنار خواهد گذاشت، کمک می‌کند.

ارزیابی شرایط اشباع خرید از طریق ابزارهای تکنیکال، با استفاده از عواملی مانند حجم معاملات، قیمت اخیر و مومنتوم معاملات صورت می‌گیرد. از جمله این ابزارهای تکنیکال نیز می‌توان به شاخص‌ قدرت نسبی (Relative Strength Index) یا RSI، اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic) و اندیکاتور ویلیامز (Williams %R)، اشاره کرد.

شاخص RSI که سرعت تغییر معاملات و نوسانات قیمت را ارزیابی می‌کند، مقادیری بین صفر تا ۱۰۰ را نشان می‌دهد. زمانی که وضعیت این شاخص در سطوح بالاتر از ۷۰ قرار داشته باشد، سیگنالی برای وضعیت اشباع خرید است.

از سوی دیگر، اندیکاتور استوکاستیک با مقایسه قیمت جاری یک دارایی با بالاترین و کمترین قیمت آن در یک دوره معین، وضعیت Overbought را ارزیابی می‌کند. در مقیاس صفر تا ۱۰۰ اندیکاتور استوکاستیک، مقادیر بالای ۸۰ به عنوان سیگنالی برای دوره Overbought در نظر گرفته می‌شود.

اندیکاتور ویلیامز نیز قیمت فعلی دارایی را با بالاترین قیمت آن در یک دوره معین به نام «دوره بازنگری» مقایسه می‌کند. مقادیر ۲۰-۰ نشان‌دهنده دوره اشباع خرید است.

اشباع فروش (Oversold) چیست؟

اشباع فروش یا Oversold اصطلاحی است که نشان می‌دهد یک دارایی مانند بیت کوین با قیمتی کمتر از ارزش واقعی خود معامله می‌شود. بنابراین، اشباع فروش در نقطه مقابل اشباع خرید قرار دارد.

همانند شرایط اشباع خرید، تحلیلگران از ابزارهای تحلیل تکنیکال برای شناسایی دوره Oversold و نیز، پیش‌بینی زمان معکوس شدن روند، استفاده می‌کنند. در بیشتر موارد، تغییر شرایط اشباع فروش تنها زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت دارایی به یک سطح مشخص که اغلب «سطح حمایت» نامیده می‌شود، برسد.

شاخص‌های تکنیکال رایجی که برای شناسایی دوره اشباع فروش مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از: شاخص قدرت نسبی و اندیکاتور بولینگر باندز (Bollinger bands).

در صورتی که وضعیت شاخص قدرت نسبی در سطوح پایین‌تر از ۳۰ قرار داشته باشد، به احتمال زیاد حالت Oversold رخ داده است.

اندیکاتور بولینگر باندز از سه باند پایینی، میانی و بالایی تشکیل شده است. برای باند میانی از میانگین متحرک ساده دارایی استفاده می‌شود، در حالی که باندهای پایینی و بالایی، نشان‌دهنده انحراف معیار قیمت نسبت به باند میانی هستند. شرایط اشباع فروش زمانی رخ می‌دهد که مقادیر قیمت به باند پایینی نزدیک شوند.

جدای از شاخص‌های تکنیکال، شرایط Oversold را می‎توان با استفاده از تحلیل فاندامنتال نیز شناسایی کرد.

خلاصه مطلب

در این مقاله به معرفی دو اصطلاح اشباع خرید و اشباع فروش و همچنین، نحوه تشخیص شرایط Overbought و Oversold در ارز دیجیتال پرداختیم.

همان‌طور که گفته شد، بازار اشباع فروش، بازاری است که در آن قیمت به شدت کاهش داشته است و انتظار می‌رود به سطوح بالاتر صعود کند. در مقابل، بازار اشباع خرید، بازاری است که در آن قیمت‌ به شدت افزایش داشته است و احتمالاً برای افت قیمتی آماده می‌شود.

با این حال، در نظر داشته باشید که قیمت ارزهای دیجیتال به عوامل بسیاری بستگی دارد و تشخیص شرایط اشباع خرید و اشباع فروش در ارز دیجیتال، به تنهایی سیگنال معتبری برای خرید یا فروش نیست. بنابراین، ضروری است که از این دو شاخص، در ترکیب با شاخص‌های دیگر استفاده کنید.