مقدمه
بسیاری از کاربرانی که قصد ورود به بازار ارزهای دیجیتال و سرمایه‌گذاری در آن را دارند، ممکن است این جمله را شنیده باشند که «بیت کوین حباب دارد و روزی حباب بیت کوین خواهد ترکید!» اما آیا واقعاً چنین است؟ ما در این مقاله می‌خواهیم به بررسی مفهوم حباب و به ویژه حباب قیمتی بیت کوین بپردازیم. با ما همراه باشید.
خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!حباب بیت کوین
مایکل هارتنت (Michael Hartnett)، تحلیلگر ارشد سرمایه‌گذاری در بنک آو امریکا (Bank of America)، اخیراً اظهار داشت که بیت کوین مادر همه حباب‌ها است.
به نظر می‌رسد که هارتنت از قدرت و سرعت افزایش قیمت بیت کوین به عنوان مبنای تشخیص خود استفاده کرده است؛ گویی که اینها ویژگی اصلی یک حباب مالی هستند. اما چنین نیست!
در ادامۀ استفاده نادرست از این کلمه، شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری مَن گروپ (Man Group) می‌گوید:
هر بار که یک حباب بیت کوین می‌ترکد، حباب دیگری دوباره رشد میکند تا جایگزین آن شود. همین تکرار باعث شده که ماجرای بیت کوین نسبت به حباب‌های بزرگ گذشته تا حدودی غیرعادی و بی‌قاعده باشد.
شرکت مَن گروپ معتقد است که بیت کوین یک کلاس دارایی غیرمعمول و بی‌قاعده است. همین موضوع باعث می‌شود که دیدگاه این شرکت نسبت به بیت کوین کمتر آزاردهنده باشد. با این حال، این شرکت هم بیت کوین را یک حباب می‌داند.
معنای لغوی حباب
برای درک بهتر مفهوم حباب قیمتی بیت کوین یا هر دارایی دیگر، بیایید معنای این لغت را در فرهنگ لغت‌های مختلف بررسی کنیم:
- دانشنامه سرمایه‌گذاری اینوستوپدیا (Investopedia):
«در یک حباب، دارایی‌ها معمولاً با قیمت یا در محدوده قیمتی معامله می‌شوند که بسیار بیشتر از ارزش ذاتی آن دارایی است. به عبارت دیگر، قیمت با فاندامنتال‌های آن دارایی همخوانی ندارد.»
- بازار بورس سهام نزدک (Nasdaq):
«حباب قیمتی یک پدیده در بازار است که بر اساس آن، قیمت دارایی به طور قابل‌توجهی بالاتر از ارزش ذاتی آن تعیین می‌شود.»
- ویکی‌پدیا:
«حباب موقعیتی است که در آن، قیمت دارایی بر اساس دیدگاه‌های غیرقابل قبول یا متناقض درباره آینده آن تعیین می‌شود. در چنین شرایطی، قیمت یا محدوده قیمتی دارایی بسیار بالاتر از ارزش ذاتی آن است.»
با در نظر گرفتن نکات مشترک این سه تعریف، می‌توان گفت یک دارایی زمانی در حباب است که افزایش قیمت آن با ارزش ذاتی آن ارتباطی نداشته باشد.
حال، سؤالی که پیش می‌آید این است که ارزش ذاتی بیت کوین چقدر است؟ هنوز کسی نمی‌داند. در حال حاضر، ما با یک فناوری جوان سروکار داریم که در کنار تقاضا برای آن، در حال تکامل است. موارد استفاده از این فناوری در آینده هنوز نامشخص است و جایگاه آن در اکوسیستم مالی نیز مشخص نیست. ویژگی‌های سرمایه‌گذاری منحصربه‌فرد و معیارهای ناآشنای بیت کوین، استفاده از تکنیک‌های سنتی ارزش‌گذاری را برای این ارز دیجیتال غیرممکن میکند.
افراد بسیاری در مورد ارزش ذاتی بیت کوین به اظهارنظر پرداخته‌اند، اما با بررسی آنها می‌توان متوجه شد که این اظهارنظرها بر اساس نظریه‌های تثبیت‌نشده و منطق آزمایش‌نشده ارائه شده‌اند.
بنابراین، هر کسی که در مورد حباب قیمتی بیت کوین صحبت کند، در واقع در مورد ارزش ذاتی آن قضاوت میکند، آن هم در حالی که کسی هرگز محاسبات خود را به اشتراک نمی‌گذارد یا حتی عددی را که به آن فکر میکند، فاش نمی‌کند.
معنای حباب در مفاهیم اجتماعی
شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که تحلیلگران و مفسران چگونه از اصطلاح حباب، از دیدگاه اجتماعی آن، استفاده می‌کنند؟
رابرت شیلر (Robert Schiller)، اقتصاددان، حباب قیمتی را به عنوان یک «اپیدمی اجتماعی» تعریف کرده که به واسطه حرکات قیمتی یک دارایی سرایت پیدا میکند. شیلر از واژه «اپیدمی» برای توصیف حباب قیمتی استفاده میکند (اصطلاحی ناخوشایند در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ میلادی) که دلالت بر گسترش آن دارد.
از سوی دیگر، کلیف اسنس (Cliff Asness)، هم‌بنیانگذار شرکت مدیریت سرمایه AQR، در مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۴ نوشته است، می‌گوید:
حتی اگر فعالیت زیادی در بازار نداشته باشید، متوجه می‌شوید که کلمه «حباب» بسیار زیاد استفاده می‌شود و اگر یکی از فعالان بازار هستید، هرگز نباید این واژه را خارج از وان حمام به زبان بیاورید. این که یک دارایی نمونه‌ای برای مفهوم حباب قیمتی باشد، هرگز نمود عینی پیدا نخواهد کرد. ما همیشه در مورد این موضوع اختلاف‌نظر خواهیم داشت. اما اگر بخواهیم تعریفی برای اصطلاح حباب قیمتی ارائه دهیم، می‌توان گفت که حباب نشان‌دهنده قیمتی است که هیچ نتیجه معقولی در آینده نمی‌تواند آن را توجیه کند.
اکثر سرمایه‌گذاران حرفه‌ای که بخشی از پرتفوی خود را به بیت کوین اختصاص می‌دهند، این کار را برای محافظت از ارزش سرمایه خود در برابر سناریوی کاهش ارزش پول انجام می‌دهند. سؤال این است که آنها چگونه روی بیت کوین قیمت می‌گذارند؟
«ارزش ذاتی» 1. کالایی که ارزش آن همراه با ارز پایه کاهش نمی‌یابد، 2. عواقب یک اقتصاد ضعیف را متحمل نمی‌شود و 3. نمی‌توان از آن تنها برای تأمین سود افراد منتخب و قدرتمند استفاده کرد، چگونه تعیین می‌شود؟ «ارزش ذاتی» فناوری‌ای که امکان به اشتراک‌گذاری اطلاعات را به صورت قابل حسابرسی، تغییرناپذیر و مقاوم در برابر سانسور فراهم میکند، چطور؟ چگونه می‌توان سطح قیمتی پایه یک توکن رمزارزی را تعیین کرد که همه اینها را در بر می‌گیرد و همچنین می‌تواند به عنوان یک روش نوآورانه برای پرداخت و یک ابزار ذخیره ارزش، استفاده شود؟
برای اینکه بتوان ایده حباب قیمتی بیت کوین را تأیید کرد، روند قیمتی آن باید با ارزش پایه آن ارتباطی نداشته باشد. با توجه به افزایش شگفت‌انگیز عرضه جهانی دلار به دلیل شرایط به وجود آمده در اثر همه‌گیری کرونا و افزایش تورم ناشی از آن، می‌توان استدلال کرد که ارزش پایه بیت کوین به این دلیل به سرعت در حال افزایش است که می‌توان از آن به عنوان ابزاری برای جلوگیری از هرج و مرج اقتصادی استفاده کرد.
بیت کوین، یک ضد حباب؟!
برخی استدلال می‌کنند که بیت کوین ضد حباب است و قیمت آن به دلیل حبابِ بخش‌های دیگر اقتصاد در حال افزایش است. سرمایه‌گذاران بسیاری در پاسخ به آنچه که تحت عنوان «حباب عظیم اوراق قرضه دولتی» می‌شناسند و معتقدند دولت با چاپ پول قصد خنثی کردن آن را دارد، بیت کوین می‌خرند.
از سوی دیگر، ارزش بازار سهام شرکت‌های فناوری نیز تا حد زیادی وابسته به نرخ‌های بهره پایین است که در صورت ترکیدن حباب اوراق قرضه، می‌تواند به سرعت بالا رود. همین موضوع، جایگزین‌هایی مانند بیت کوین را جذاب‌تر کرده است.
برای درک ماهیت ضد حباب بیت کوین، تصور کنید که ارزش ذاتی آن چقدر بود اگر بانک‌های مرکزی پول چاپ نمی‌کردند، دولت‌ها موجودی حساب افراد را تأمین می‌کردند و هیچ ترسی در مورد سرکوب مالی یا هر چیز دیگری، وجود نداشت. در این سناریو، تقاضا و قیمت بیت کوین بسیار کمتر از آنچه که امروز هست، می‌بود.
بنابراین، قبل از اینکه بیت کوین را به داشتن حباب قیمتی متهم کنیم، قبل از اینکه بگوییم قیمت فعلی آن به هیچ‌وجه منعکس‌کننده کاربرد بالقوه آن در یک دنیای پرهرج‌ومرج و نامطمئن نیست، بیایید از خود بپرسیم که بیت کوین تا کجا رشد خواهد کرد و کاربردهای سودمند آن تا چه بخش‌هایی گسترش خواهد یافت؟
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی مفهوم حباب و به ویژه حباب قیمتی بیت کوین پرداختیم.
تمامی آنچه که گفته شد، به این معنی نیست که قیمت بیت کوین کاهش نمی‌یابد. در بازار ارزهای دیجیتال بارها شاهد ریزش شدید و سریع قیمت‌ها بوده‌ایم. اما این موضوع هم بدان معنا نیست که هر افزایش قیمتی را حباب بیت کوین بنامیم و ریزش آن را ترکیدن حباب.
در واقع، به دلیل نوظهور بودن این فناوری و عدم شناخت کافی این ارز دیجیتال از سوی بخش وسیعی از جامعه، نمی‌توان ارزش ذاتی آن را تعیین کرد و بنابراین، کسی هم نمی‌تواند به طور دقیق بگوید که بیت کوین حباب قیمتی دارد یا نه.
برای مطمئن شدن در مورد حباب قیمتی بیت کوین، ما نیاز به بررسی بیشتر تغییرات قیمتی این ارز دیجیتال داریم. همچنین باید این نکته را هم در نظر گرفت که حباب‌ها در مورد قیمت‌ها نیستند، بلکه به قیمت یک دارایی نسبت به ارزش ذاتی آن مربوط می‌شوند.
بنابراین، برچسب‌ها مهم هستند و در صورتی که مفاهیم جدید با کلمات نادرست بیان شوند، شرایط ممکن است بسیار گیج‌کننده شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید