آربیتراژ (Arbitrage) چیست؟ آموزش کامل آربیتراژ ارز دیجیتال

آربیتراژِ ارز دیجیتال (Arbitrage) یک استراتژی معاملاتی است که به بهره‌برداری سرمایه‌گذاران از اختلاف ناچیز قیمت یک دارایی دیجیتال در صرافی‌ها و بازارهای مختلف، اطلاق می‌شود. به عبارت ساده، معامله آربیتراژ ارز دیجیتال به فرآیند خرید یک دارایی دیجیتال در یک صرافی و فروش همزمان آن در جایی دیگر و با قیمت بالاتر است. با این کار می‌توان با ریسکی بسیار کم به سود رسید. مزیت بسیار بزرگ استراتژی Arbitrage این است که برای کسب سود با آن نیازی نیست یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای با سیستم‌های گران‌قیمت و پیشرفته باشید.

معامله آربیتراژ (Arbitrage) چیست؟

در واقع آربیتراژ بسیار قبل‌تر از ظهور بازار کریپتو در بازارهای مالی سنتی وجود داشته است. ولی با این حال، به نظر می‌رسد که بازارهای کریپتویی فرصت‌های بیشتری برای معامله Arbitrage ایجاد می‌کنند. از این رو معامله‌گران این سبک بیشتر تمایل دارند در بازارهای رمزارز فعالیت کنند.

مهم‌ترین دلیل تمایل این نوع از معامله‌گران، نوسان بسیار زیاد قیمت دارایی‌های دیجیتال نسبت به دیگر بازارهای مالی است. این یعنی قیمت یک ارز دیجیتال در یک دوره زمانی مشخص، نوسانات بسیار بیشتری ثبت می‌کند. از آنجایی که دارایی‌های کریپتویی به صورت شبانه‌روزی و در صرافی‌های سراسر دنیا خرید و فروش می‌شوند، فرصت برای کسب سود از اختلاف قیمت یک دارایی در پلتفرم‌های معاملاتی مختلف بسیار بیشتر است.

تنها کاری که یک تریدر آربیتراژ باید انجام دهد این است که اختلاف قیمت یک دارایی دیجیتال بین دو یا چند صرافی را پیدا کند و سپس با استفاده از چندین تراکنش از این اختلاف ناچیز قیمت سود ببرد.

به عنوان مثال، بیاید فرض کنیم که قیمت بیت کوین در صرافی کوین بیس (Coinbase) 45,000 دلار و در صرافی کراکن (Kraken) 45,200 دلار است. در این لحظه، یک معامله‌گر Arbitrage متوجه این اختلاف قیمت می‌شود و از صرافی کوین بیس بیت کوین می‌خرد و سپس با فروش آن در کراکن، 200 دلار سود می‌کند. این یک نمونه ساده و عادی از معامله آربیتراژ ارز دیجیتال است.

علت اختلاف قیمت یک رمزارز در صرافی‌ها چیست؟

اولین چیزی که باید بدانید این است که قیمت یک دارایی در صرافی متمرکز (CEX) به آخرین همخوانی قیمت عرضه و قیمت تقاضا در دفتر سفارشات آن صرافی بستگی دارد. به عبارت دیگر، جدیدترین قیمتی که معامله‌گر یک دارایی را خرید/فروش می‌کند، در واقع قیمت آن لحظه آن دارایی در آن صرافی است.

به عنوان مثال، اگر یک سفارش خرید بیت کوین به قیمت 60,000 دلار با یک سفارش فروش 60,000 دلاری در دفتر سفارشات یک صرافی ثبت و سپس معامله انجام شود، قیمت بیت کوین در این پلتفرم 60,000 دلار خواهد بود. سطح بعدیِ همخوانیِ قیمت تقاضا و عرضه نیز، قیمت بعدی آن دارایی را نشان خواهد داد.

از این رو ممکن است قیمت یک دارایی در یک صرافی با صرافی‌های دیگر متفاوت باشد؛ زیرا سطح قیمت پیشنهادی برای خرید در یک پلتفرم ممکن است با پلتفرم دیگر تفاوتی ناچیز داشته باشد.

صرافی غیر متمرکز (DEX)

صرافی‌های غیر متمرکز (DEX) برای قیمت‌گذاری دارایی‌های کریپتویی از روش دیگری استفاده می‌کنند. سیستمی به نام «بازارساز خودکار» وجود دارد که به طور کامل به معامله‌گران آربیتراژ متکی است تا قیمت دارایی‌ها را با پلتفرم‌های معاملاتی دیگر یکسان نگاه دارد.

در اینجا، به جای دفتر سفارشات که در آن قیمت پیشنهادی خریداران و فروشندگان درج شده است و قیمت یک دارایی بر اساس آخرین همخوانی این دو پیشنهاد تعیین می‌شود، صرافی‌های غیر متمرکز به استخر نقدینگی متکی هستند. برای هر جفت ارز معاملاتی، یک استخر جداگانه خلق می‌شود. به عنوان مثال اگر فردی بخواهد اتر (ETH) را با چین لینک (LINK) تعویض کند، باید یک استخر نقدینگی ETH/LINK در صرافی پیدا کند.

دارایی درون هر استخر توسط مشارکت‌کنندگان داوطلبی تأمین می‌شود که دارایی دیجیتال خود را در استخر واریز می‌کنند تا با ارائه نقدینگی برای معامله دیگران در آن استخر، درصدی از کارمزد تراکنش دریافتی استخر را دریافت کنند. اصلی‌ترین مزیت این سیستم این است که تریدرها برای خرید یا فروش دارایی‌ها در یک قیمت مشخص، نیازی به منتظر ماندن برای طرف دیگر معامله ندارند.

این یعنی وقتی یک معامله‌گر می‌خواهد از یک استخر ETH/LINK، اتر بخرد، برای برداشت توکن ETH باید LINK را به استخر اضافه کند. وقتی این اتفاق می‌افتد، نسبت دارایی‌های استخر تغییر می‌کند و مقدار LINK بیشتر از ETH می‌شود. حالا پروتکل برای متعادل ساختن دوباره دارایی‌ها، به طور خودکار قیمت چین لینک را کاهش و قیمت اتر را افزایش می‌دهد. این کار معامله‌گران را تشویق خواهد کرد تا چین لینک ارزان‌تر را بردارند و اتر به آن اضافه کنند و در نتیجه تعادل استخر را حفظ نمایند.

البته مواقعی هم هست یک معامله‌گر به طرز قابل‌توجهی تعادل استخر را به هم می‌زند (معامله بزرگی انجام می‌دهد). در این صورت ممکن است تفاوت بزرگی بین قیمت دارایی در استخر و قیمت واقعی آن دارایی (میانگین قیمت ثبت‌شده در صرافی‌های دیگر) ایجاد شود.

انواع استراتژی‌های آربیتراژ ارز دیجیتال

معامله‌گران Arbitrage می‌توانند با روش‌های مختلفی از بازار رمزارزها کسب سود کنند. در ادامه برخی از روش‌های رایج را معرفی خواهیم کرد:

آربیتراژ میان صرافی

این پایه‌ای‌ترین نوع معامله آربیتراژ است که در آن تریدر با خرید یک دارایی در یک صرافی و فروش آن در صرافی دیگر به سود می‌رسد.

آربیتراژ مکان‌مند (Spatial)

این نوعی دیگر از معامله آربیتراژ میان صرافی است. تنها تفاوت این روش این است که صرافی‌ها در کشورهای مختلفی قرار دارند. به عنوان مثال، شما با روش آربیتراژ مکان‌مند، می‌توانید از تفاوت سطح عرضه و تقاضا برای بیت کوین در کشورهای آمریکا و کره جنوبی سود کسب کنید.

آربیتراژ مثلثی

به فرآیند انتقال دارایی بین سه یا چندین دارایی دیجیتال در یک صرافی واحد، به منظور بهره‌برداری از اختلاف یک یا دو رمزارز، آربیتراژ مثلثی می‌گویند. به عنوان مثال، یک معامله‌گر می‌تواند یک چرخه معاملاتی ایجاد کند که با بیت کوین آغاز و به آن ختم می‌شود.

آربیتراژ غیر متمرکز

این فرصت Arbitrage در صرافی‌های غیر متمرکز (DEX) یا بازارسازهای خودکار (AMM) رایج است. در این روش با کمک برنامه‌های خودکار و غیرمتمرکزی به نام قرارداد هوشمند، از اختلاف قیمت جفت ارزها بهره‌برداری می‌شود. اگر قیمت یک جفت ارز معاملاتی در یک DEX اختلاف قابل‌توجهی با قیمت نقدی آن دارایی‌ها در صرافی متمرکز (CEX) داشته باشد، معامله‌گر آربیتراژ می‌تواند معاملات میان صرافی خود را میان یک صرافی غیر متمرکز و متمرکز انجام دهد.

آربیتراژ آماری

برای انجام معامله آربیتراژ با این روش، تکنیک‌های اقتصادسنجی، آماری و محاسباتی با هم ترکیب می‌شوند. معامله‌گرانی که از این روش استفاده می‌کنند، معمولاً به مدل‌های ریاضی و ربات‌های معاملاتی اتکا می‌کنند تا معاملات آربیتراژ متعددی را برای افزایش سود انجام دهند. ربات معاملاتی در واقع سیستم‌های تریدر خودکاری هستند که بر اساس استراتژی‌های معاملاتی ازپیش‌تعیین‌شده خود، تعداد زیادی معامله را در مدت خاصی انجام می‌دهند.

کارمزد معاملات آربیتراژ

یادتان باشد که آربیتراژ میان دو صرافی می‌تواند کارمزد برداشت، واریز و معامله در بر داشته باشد. این کارمزدها می‌توانند سود شما را بسیار کم و حتی به ضرر تبدیل کنند. با استفاده از نمونه قبلی، بیایید فرض کنیم که کارمزد برداشت کوین بیس، واریز به کراکن و معامله در کراکن 2% باشد. کل هزینه انجام این معامله به این قرار خواهد شد:

45,900=(45,000 * 2% )+ 45,000

به عبارت دیگر، این آربیتراژ ارز دیجیتال ضررده خواهد بود؛ زیرا سود احتمالی از این معامله فقط 200 دلار بود. از این رو معامله‌گران برای پیشگیری از ضرر به خاطر کارمزدهای دریافتی، بیشتر فعالیت خود را معطوف به صرافی‌هایی با کارمزد کم می‌کنند. این معامله‌گران همچنین می‌توانند سرمایه خود را در چندین صرافی تقسیم کنند و به محض مشاهده اختلاف قیمت بین صرافی‌ها، خرید و فروش کنند.

به عنوان مثال، علی متوجه اختلاف قیمت بیت کوین در صرافی‌های کوین بیس و کرکن می‌شود و تصمیم می‌گیرد که از این فرصت استفاده کند. از این رو به جای انتقال سرمایه از یک پلتفرم به پلتفرم دیگر، علی در صرافی کوین بیس تتر (USDT) و در صرافی کرکن هم یک واحد BTC دارد. بنابراین فقط کافی است بیت کوین خود در کراکن را به قیمت 45,200 دلار بفروشد و 1 بیت کوین در کوین بیس با قیمت 45,000 دلار بخرد.

با این کار، علی توانست بدون پرداخت کارمزد واریز و برداشت 200 دلار سود کند. تنها کارمزدی که علی پرداخت می‌کند، کارمزد معامله است که البته اغلب صرافی‌ها به کاربران فعال و پرحجم خود تخفیفات بسیار خوبی ارائه می‌کنند.

زمان‌بندی برای آربیتراژ

معامله آربیتراژ ارز دیجیتال به شدت حساس به زمان است. وقتی معامله‌گران بیشتری برای بهره‌برداری از یک فرصت آربیتراژ دست به کار می‌شوند، اختلاف قیمت دو صرافی با سرعت بیشتری از بین می‌رود. در ادامه به برخی از عواملی که می‌تواند روی زمان اجرای معامله آربیتراژ تأثیر بگذارد، اشاره می‌کنیم:

سرعت تراکنش بلاکچین

از آنجایی که شما باید تراکنش‌های میان‌صرافی انجام دهید، زمان لازم برای تأیید تراکنش‌های شبکه می‌تواند روی بهره‌وری استراتژی معامله آربیتراژ شما تأثیرگذار باشد.

قوانین ضد پولشویی صرافی‌ها

اغلب صرافی‌ها وقتی معاملاتی با حجم بزرگ انجام می‌شود، فرآیند بررسی قوانین ضد پولشویی را اجرا می‌کنند. در برخی از موارد، این بررسی‌ها می‌تواند چندین هفته زمان ببرد. از این رو قبل از انجام معاملات Arbitrage میان صرافی، باید احتمال بررسی صرافی‌ها پیرامون قوانین ضد پولشویی را در نظر بگیرید.

سرورهای آفلاین صرافی‌ها

از کار افتادن یک صرافی (از دسترس خارج شدن آن) اتفاق چندان نادری نیست. حتی ممکن است یک صرافی، به دلایل مختلفی برداشت یا واریز یک رمزارز خاص را محدود کند. وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، احتمال بهره‌برداری از فرصت‌های آربیتراژ از بین می‌رود.

چگونه شروع به آربیتراژ ارز دیجیتال کنیم؟

مزیت بسیار مهم آربیتراژ ارز دیجیتال این است که چه شما یک تریدر مبتدی باشید و چه سرمایه‌گذاری کارکشته، می‌توانید از این استراتژی استفاده کنید. امروزه چندین پلتفرم آنلاین وجود دارد که فرآیند یافتن و معامله بر مبنای اختلاف قیمت یک دارایی در صرافی‌ها را خودکار می‌کند. این پلتفرم‌های کاملاً خودکار یک راه ایدئال برای کسب درآمد ثابت و کم‌ریسک است:

• Arbismart
• Pionex
• Cryptohoppe

البته توجه داشته باشید که معرفی لیست بالا به معنای توصیه به استفاده از آنها نیست و برای شروع و وارد کردن سرمایه در هر پلتفرم یا پروژه‌ایی، این شما هستید که باید به طور کامل به تحقیق، بررسی و تصمیم‌گیری برسید.

سخن پایانی

حتماً تاکنون متوجه شده‌اید که معامله‌گران آربیتراژ ارز دیجیتال برخلاف معامله‌گران روزانه، نیازی به پیش بینی قیمت بیت کوین یا دارایی‌های دیگر و همچنین چندین ساعت و روز انتظار کشیدن برای کسب سود ندارند.

تریدرهای این سبک با یافتن فرصت‌های Arbitrage و بهره‌برداری از آنها، بدون تحلیل جو بازار یا اتکا به روش‌های تحلیلی دیگر، تصمیم به خرید و فروش می‌گیرند. همچنین بر اساس منابع در دسترس معامله‌گر، ورود و خروج از یک معامله آربیتراژ می‌تواند فقط چند ثانیه زمان ببرد.