فهرست مطالب
مقدمه
امروزه اوراکلها نقش مهمی در جهان ارزهای دیجیتال ایفا میکنند؛ زیرا توانستهاند معضل اتصال بلاکچین به منابع دادههای خارجی را حل کنند. با توسعه سریع و مداوم سیستمهای بلاکچین، انواع بیشتری از پروژههای بلاکچین ایجاد شده که هر کدام واجد ویژگیها و کارکردهای متفاوتی هستند. به همین دلیل در این مقاله مروری خواهیم داشت بر بهترین پروژه های اوراکل موجود در بازار.
معرفی مفهوم اوراکل
اوراکل منبعی است از دادهها که بلاکچین را تغذیه میکند و در لحظه اطلاعاتی را در مورد داراییها در اختیار بلاکچین قرار میدهد. اوراکلهای بلاکچین، خود منبع اطلاعات نیستند بلکه لایههایی هستند که اطلاعات درون زنجیرهای (On-Chain) از رویدادهای جهان واقعی را تأیید میکنند و دادههای تجمیعی را از طریق قراردادهای هوشمند در اختیار بلاکچین قرار میدهند تا در راستای اهداف صحتسنجی به کار روند.
دادههای انتقالیافته توسط اوراکلها صورتهای فراوانی دارند: اطلاعات قیمت، تکمیل موفقیتآمیز پرداختها و اندازهگیری درجه حرارت. به هر حال برای اجرای توافقهای قراردادی (Contractual Agreements) به دادههای جهان بیرون نیاز است. برای معرفی بهترین پروژه های اوراکل ابتدا ضرورت اوراکل را درک کنیم.
اهمیت و ضرورت اوراکل
مشکل بلاکچین
شبکه بلاکچین به گونهای عمل میکند که در آن هر نود یک کپی از دفتر کل را نگه میدارد؛ به نحوی که وقتی دو نود در حال تأیید تراکنش هستند، نتایج هر یک با دیگری تناقضی نداشته باشد.
قراردادهای هوشمند قراردادهای دیجیتالی خود_اجراشوندهای هستند که در شبکه غیرمتمرکزی مانند بلاکچین عمل میکنند و میتوانند در تمامی قراردادها به صورت خودکار به کار روند. قراردادهای هوشمند، شخص ثالث را از تکنولوژی بلاکچین حذف میکنند و باعث میشوند که شفافیت و عدم تمرکز شبکه افزایش یابد.
اما بلاکچین و قراردادهای هوشمند خودشان به اطلاعات درون زنجیرهای دسترسی ندارند. قراردادهای هوشمند بدون اوراکلها صرفاً به ظرفیتهای خود محدود میشوند و تنها میتوانند به اطلاعاتی که در شبکه موجود است اتکا کنند و به مجموعه منابع دادههای خارجی که میتواند امنیت اپلیکیشنها و کاربران را به خطر بیندازد، دسترسی ندارند.
راهحل اوراکل
اوراکل راهحلی ارائه میدهد که طی آن خلأ میان مجموعه دادههای منابع خارجی و اطلاعات درون زنجیرهای پُر میشود. اهمیت چنین دستاوردی در اینجا است که اگر قرار باشد قراردادهای هوشمند صرفاً به یک شبکه (مانند بیت کوین یا اتریوم) دسترسی داشته باشند، در این صورت قابلیتهای عملکردیشان محدود خواهد شد.
شیوه کار اوراکل چیزی شبیه به API است که قراردادهای هوشمند را قادر میسازد به رخدادهای همگامسازیشده متصل شوند و بر اساس آنها تصمیمگیری کنند.
این مثالی است که توضیح میدهد چرا به دادههای دنیای واقعی نیازمندیم:
اپلیکیشن آگور (Augur App) پروژهای است که برای کاربران این امکان را فراهم آورده تا بر اساس وقایع جهان واقعی روی ارزهای دیجیتال مدنظرشان شرطبندی کنند و این نوعی بازی است و با شرطبندی روی لیگ حرفهای فوتبال آمریکایی بزرگسالان انجام میشود. این اپلیکیشن برای آنکه بتواند بهدرستی کار خود را انجام دهد به مجموعه منابعی از دادهها نیاز دارد.
اگر این دادهها اشتباه باشند، هر کاربری که روی نتیجهای شرطبندی کند نتایج اشتباهی میگیرد و بر اساس این دادههای اشتباه پول خود را میبازد و یا پول به جیب میزند.
اوراکلها در این نوع از شرطبندیها نقشی حیاتی ایفا کردند. لذا مشاهده میکنیم که اوراکلها راهحلهایی برای این دسته از مشکلات شبکههای بلاکچین ارائه دادهاند:
- اوراکلها بلاکچینها را به مجموعه منابع دادههای جهان خارجی متصل میکنند.
- اوراکلها با تأیید دادهها و انتقال این دادههای تأییدشده به قراردادهای هوشمند از دستکاری بازار پیشگیری میکنند.
انواع اوراکلهای بلاکچین و اپلیکیشنهای آن
میتوان اوراکلهای بلاکچین را بر اساس کیفیتی که به یک شبکه ارائه میدهند تقسیمبندی کرد.
- اوراکلهای خارجی (External Oracles): این نوع از اوراکلها خدمات خود را به چندین بلاکچین و اپلیکیشن نیازمند به دادههای جهان خارجی، ارائه میدهند.
به عنوان مثال چین لینک (Chainlink) یک سرویسدهنده اوراکل شخص ثالث است که اطلاعات خارجی را در اختیار قراردادهای هوشمند قرار میدهد.
- اوراکلهای داخلی (Internal Oracles): پروژههایی هستند که صرفاً برای پروژه خودشان سرویس میدهند؛ مانند آگور (Augur) که پروژهای است که اوراکلی داخلی دارد و فقط برای نیازهای خودش داده ارائه میدهد.
نقش و اهمیت اوراکل بلاکچین در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)
اوراکلها برای اکوسیستم دیفای ضروریاند؛ زیرا بیشتر عملیات دیفای برای اجرای قرارداد هوشمند به دادههای دنیای واقعی متکی هستند. در نتیجۀ این وابستگی و نیاز به خدمات اوراکل در امور مالی متمرکز (CeFi)، زیرساختهای اساسی فراوانی پیرامون این فرآیند فنی ساخته شده که باعث میشود پایگاه دادهها بتوانند اطلاعات قیمتی را به صورت مداوم و بیوقفه با کمی تأخیر میان یکدیگر مبادله کنند.
در یک سال گذشته شاهد این بودهایم که دیفای یا همان امور مالی غیرمتمرکز به یکی از جذابترین ترندهای جهان ارزهای دیجیتال تبدیل شده است. ارزش کلی بلوکهشده (Total Value Locked) این صنعت در کمتر از 9 ماه از 23 میلیارد دلار به 84.7 میلیارد دلار رسیده است.
رشد سریع و جذب انبوه ارزش کلی پروژههای دیفای مدیون اوراکل است؛ زیرا توانسته برای این صنعت بیوقفه اطلاعات دقیق فراهم کند. پیدایش اوراکلهای بلاکچین توانسته به اعتبار و دقت دادههای مورد نیاز پروتکلها و اپلیکیشنهای دیفای کمک شایانی کند.
بهترین پروژه های اوراکل
با مطالبی که در این مقاله ارائه کردیم مطمئناً درک مختصری از اوراکلها و اهمیت آنها به دست آوردهاید. در این بخش به تعدادی از بهترین پروژه های اوراکل میپردازیم تا بتوانیم شیوه عملکرد و کارایی آنها را بررسی کنیم.
چین لینک (Chainlink)
چین لینک یک شبکه اوراکل غیرمتمرکز است که دادههای موثق دنیای واقعی را برای استفاده در قراردادهای هوشمند در اختیار تعداد بیشماری بلاکچین و اپلیکیشن قرار میدهد. این شبکه قراردادهای هوشمند را قادر میسازد دادههای دقیقی از منابع خارجی دریافت کنند. چین لینک در صدر بهترین پروژه های اوراکل قرار دارد.
فرآیند سه مرحلهای اجرای چین لینک به شبکه کمک میکند تا در به کارگیری مجموعه دادههای خارجی به شیوه کاراتری عمل کند و ارتباط میان کاربران را تسهیل سازد.
توکن LINK برای پشتیبانی از ساختار عملکرد این پروژه طراحی شده است. LINK برای پرداخت به نودهای شبکه که وظیفه اصلاح و بازیابی دادهها را به عهده دارند یا به عنوان گرو مورد نیاز توسعهدهندگان قراردادهای هوشمند هستند، به کار میرود.
چین لینک پیشتازترین پروژه در صنعت اوراکل به حساب میآید. چین لینک به نحوی استاندارد این صنعت است و با توفیقاتی که در این زمینه کسب کرده تقریباً جایگزینی ندارد. در حال حاضر پروژههای معتبری از قبیل Aave ،Cardano ،Origin Protocol و … چین لینک را به عنوان سرویسدهنده اوراکل خود برگزیدهاند.
بند پروتکل (Band Protocol)
بند پروتکل شبکهای است مبتنی بر پاداش که بر بستر بلاکچین اجرا میشود و به کاربران بابت دادههای دنیای واقعی پاداش میدهد. این پروتکل در راستای ارائه اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (dApp) بر بستر بلاکچین و عرضه دادههای دقیق با عملکرد همزمان طراحی شده است.
این پروژه همانند پلی است که میان مجموعه دادههای خارجی و بلاکچین پیوند برقرار میکند. مدل کارش شباهت زیادی به چین لینک دارد که در آن سرویسدهنده دادهها را در اختیار نوده قرار میدهد و به این ترتیب مشتریها درخواستهای خود را دریافت میکنند.
تفاوت اصلی بند پروتکل با چین لینک در این است که بند خود یک بلاکچین است در حالی که چین لینک سرویسدهندهای شخص ثالث به شمار میآید.
بند پروتکل به جای آنکه مانند چین لین لینک سرویسدهنده شخص ثالثی باشد، از تکنولوژی بلاکچین بهره میگیرد و با اینکه چنین مزیتی ممکن است باعث ارتقای ظرفیتهای این شبکه باشد، اما به هر جهت نیاز دارد فاکتورهایی را در درون خود تعدیل کند؛ عواملی مانند روانی شبکه هنگام استفاده از خدمات آن و دیگر آنکه در مقایسه با چین لینک تأخیر بیشتری دارد و باید آن را بهبود بخشد.
تلور (Tellor)
تلور اوراکل غیرمتمرکزی است که به طرفین این امکان را میدهد که مقادیری دادههای برون زنجیرهای (Off-Chain) مانند نرخ BTC/USD درخواست کنند. سپس ماینرها برای افزودن این دادهها به منابع دادههای درون زنجیرهای با یکدیگر رقابت میکنند و این منابع در دسترس تمام قراردادهای هوشمند اتریوم قرار میگیرد.
تلور با استفاده از الگوریتم سنتی گواه اثبات کار (PoW) دسترسی حداکثری به امنیت و عدمتمرکز را در نظر دارد. فروش خصوصی و عمومی توکن TRB امکانپذیر نیست و در عوض این توکنها توسط ماینرها استخراج میشوند.
دیا (DIA)
دیا (DIA) پلتفرم اوراکل است که بر بستر بلاکچین قرار دارد که ارائهدهندگان دادهها را به مشتریها متصل میکند و امکان به اشتراکگذاری اطلاعات موثق را در میان کنشگران بازار ممکن میسازد.
درکل تفاوت اصلی و مشخص میان پلتفرم DIA با سایر پروژههایی مانند چین لینک و بند پروتکل در اینجا است که در DIA کاربران به جای اینکه صرفاً به گردآوری دادهها اقدام کنند، خودشان میتوانند در عرضه و تأیید دادهها مشارکت دناشته باشند. چنین امکانی باعث شده DIA شفافتر و دقیقتر باشد.
API3
اگر چین لینک به واسطه فعالیت نودها در میان سرویسدهندگان API و قراردادهای هوشمند شناخته میشود، API3 نیز طبق راهکارش API های غیرمتمرکز به مشتریانش ارائه میدهد. این پروژه اولین اوراکلی است که با استفاده از توکن API3 و API3 DAO دارای سیستم مدیریت باز و مستقیم است.
API3 میتواند با استفاده از قابلیتهای ایمن و مقرونبهصرفه dAPI، واسطهها را حذف کند. مشتریان dAPI از آنجا که دادهها را مستقیماً از API دریافت میکنند نسبت به زمانی که از سرویسدهندگان شخص ثالثی مانند چین لینک استفاده میکنند اطمینان خاطر بیشتری خواهند داشت.
سخن پایانی
اوراکل پلی است که میان بلاکچین و دادههای لحظهای و آنی دنیای واقعی ارتباط ایجاد میکند. از آنجا که برای اجرای قراردادهای هوشمند به دادههایی برون زنجیرهای نیاز است، لذا نقش و اهمیت اوراکل در دیفای و قراردادهای هوشمند حیاتی است. مشتریان اوراکل پروژهها هستند و این باعث میشود افراد در ارزیابی یک اوراکل با سختی و محدودیت روبهرو شوند. دیفای به سرعت رشد کرده و به رشدش ادامه خواهد داد، لذا تقاضا برای اوراکل رو بهرشد است، اما باید برای سرمایهگذاری در بهترین پروژه های اوراکل نگاه بلندمدت داشته باشیم. در حال حاضر چین لینک با اختلاف پیشتاز صنعت اوراکل است. هنگام بررسی یک پروژه اوراکل باید به ارزش بازار، تعداد شرکا یا مشتریان و ساختار عملکرد شبکه آن توجه کنیم.
دیدگاه خود را ثبت کنید