فهرست مطالب
مقدمه
حتی اگر به تازگی وارد دنیای جذاب رمزارزها شدهاید هم به احتمال زیاد کوینهایی مثل بیت کوین، اتریوم و دیگر داراییهای دیجیتال را از یک صرافی ارز دیجیتال خریداری کردهاید. صرافیهایی مثل بایننس (Binance) و کوین بیس (Coinbase) دو تا از موفقترین پلتفرمهای خرید و فروش در فضای رمزارزها هستند. حتی در اوایل سال میلادی جاری هم سهام کوین بیس به صورت عمومی عرضه گردید و استقبال بسیار خوبی هم از آن شد. بایننس، کوین بیس، جمینی (Gemini)، کراکن (Kraken) و دیگر صرافیهای رایج دنیا، در واقع صرافیهای متمرکز هستند. دلیل این نامگذاری این است که یک کمپانی مسئول فعالیتها و عملکرد این صرافیها است. اما اگر بخواهید این ارزهای دیجیتالی که ماهیت غیر متمرکز دارند را هم به صورت غیر متمرکز خرید و فروش کنید و همچون ذات این کوینها واسطه را حذف کنید، نقش صرافی های غیر متمرکز یا DEX ها مشخص میشود. حال ما در این مقاله قصد داریم، برخی از بهترین صرافی های غیر متمرکز جهان در سال 2021 را معرفی و اندکی نحوه کار با آنها را توضیح دهیم. با ما همراه باشید.
صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیر متمرکز یا DEX یکی از اصلیترین عناصر اکوسیستم اقتصاد غیر متمرکز یا همان DeFi است. در واقع DEX پلتفرمی است که کاربران در آن به صورت مستقیم و بدون نیاز به شرکت واسطه، به خرید و فروش ارزهای دیجیتال میپردازند. به عنوان مثال، یک صرافی متمرکز سنتی مثل بایننس به عنوان متولی شما برای انجام هر گونه معامله است. به این صورت که هر معاملهای که شما انجام میدهید، به جای خود بلاکچین در پایگاه داده صرافی صورت میگیرد.
با اینکه این روش در بین مبتدیان و تازهواردان دنیای کریپتو محبوبتر است، ولی نقاط ضعف خاص خودش را هم دارد. یکی از این نقاط ضعف این است که یک صرافی متمرکز، در واقع متمرکز است! این یعنی داراییهای همه کاربران در یک نقطه جمع میشوند و اگر این صرافی هک شود یا با مشکلات در سرور روبهرو شود، ممکن است منجر به از دست رفتن تمام داراییهای شما شود. اگر با این گونه صرافیها کار کرده باشید، حتماً گاهی متوجه تأخیر یا از کار افتادن صرافی مخصوصاً در روزهای شلوغ و پرنوسان بازار شدهاید.
از طرف دیگر، DEX ها به شما این امکان را میدهند که به طور مستقیم با دیگر کاربران وارد معامله شوید و این یعنی نیازی به احراز هویت نخواهید داشت و همچنین شما کنترل کامل بر داراییهای خود خواهید داشت. نقاط ضعف این گونه از صرافیها نیز این است که معاملات میتواند گرانتر تمام شود و مدت زمان بیشتری نیز طول بکشد؛ چراکه این معاملات در خود بلاکچین اجرا میشوند.
بهترین صرافی های غیر متمرکز (DEX)
حال که با تفاوت صرافیهای متمرکز و غیر متمرکز آشنا شدید و برخی از نقاط قوت و ضعف DEX ها را شناختید، در ادامه قصد داریم برخی از بهترین صرافی های غیر متمرکز را معرفی کنیم و نحوه کار با آنها را توضیح دهیم.
صرافی غیر متمرکز یونی سواپ (UniSwap)
یونی سواپ یک DEX مبتنی بر اتریوم است که امکان سواپ یا تعویض توکنهای ERC-20 را برای کاربران فراهم میکند. در حال حاضر UniSwap بهترین صرافی غیر متمرکز دنیای رمزارزها و اکوسیستم دیفای است و قصد دارد یکی از مشکلات رایج در صرافی های غیر متمرکز (DEX)، یعنی کمبود نقدینگی را رفع کند.
این پلتفرم مشکل کمبود نقدینگی را با سواپ کردن توکنها رفع میکند، این یعنی صرافی یونی سواپ برای خلق نقدینگی به خریدار و فروشنده متکی نیست. همچنین این فرآیند بدون دریافت هزینه انجام میشود.
UniSwap مجموعا بیش ازً 5500 توکن را در صرافی استاندارد و Pro خود ارائه میکند. از جمله توکنهای در دسترس میتوان به AAVE، WBTC، ETH، DAI و USDT اشاره کرد. از لیست بلندبالای توکنهای پشتیبانیشده توسط این صرافی، به تازگی توکن COMP و BNB حذف شدهاند. علت حذف بایننس کوین توسط این صرافی در یک توییت توضیح داده شده است. بنا بر اعلام یونی سواپ: «استاندارد ERC20 به وجود آمده تا به اپلیکیشنهای غیر متمرکز (DAAP) اجازه تعامل با توکنها به روشی سودمند را بدهد. توکن BNB از این قوانین و استانداردها تبعیت نمیکند و این میتواند سرمایه کاربران را به خطر بیندازد.»
نحوه استفاده از صرافی UniSwap
در حال حاضر صرافی یونی سواپ 0.3% از حجم تراکنش را به عنوان کارمزد دریافت میکند. البته این کارمزد در ذخایر نقدینگی ریخته میشود و این یعنی کارمزد خود پروتکل از کاربران دریافت نمیشود. گرچه گفته میشود که در آینده نزدیک، کارمزد 0.05% هم برای تراکنشها فعال میشود.
برخلاف CEX ها، استفاده از یونی سواپ به احراز هویت نیازی ندارد؛ بنابراین هیچ نیازی به ارسال مدارک شناسایی به وبسایت نخواهد بود که این برای کاربران ساکن ایران یک امتیاز مثبت بزرگ است. برای سواپ کردن توکن هم تنها کافی است که کیف پول خود، مثل MetaMask را به صرافی متصل کنید، دو دارایی که قصد سواپ دارید را انتخاب و بعد حجم مورد نظرتان را وارد کنید.
از آنجایی که این صرافی کاملاً غیر متمرکز است، پروژههای بسیار زیادی مستقیماً در یونی سواپ راهاندازی شدهاند. این باعث شده که کاربران به مجموعه گستردهای از توکنهای مختلف دست پیدا کند. متأسفانه به خاطر همین ذات غیر متمرکز، هر کسی میتواند کوینهای قلابی خود را هم وارد صرافی کند و کاربران مبتدی را مجاب به سواپ دارایی خود با توکنهایی بیارزش کنند.
در آخر هم لازم به ذکر است که با وجود سهولت استفاده، محبوبیت بالا و ذات غیر متمرکز این صرافی، کاربران ایرانی برای استفاده از این صرافی به صورت مستقیم و از طریق وبسایت این صرافی، میتوانند از نرمافزار تغییر IP استفاده کنند. البته از طریق کیف پول Trust Wallet و ورود به بخش اپلیکیشنهای غیر متمرکز هم میتوان وارد این صرافی شد و بدون نیاز به فیلترشکن، توکنهای مورد نظر خود را سواپ کرد.
سوشی سواپ (SushiSwap)
سوشی سواپ یک پلتفرم DeFi در بلاکچین اتریوم است که به کاربران اجازه میدهد توکنها را به طور مستقیم با هم سواپ کنند. هولدرهای توکن اختصاصی پلتفرم، یعنی SUSHI، میتوانند در رابطه با نحوه عملکرد این صرافی پیشنهاد تغییر بدهند و همچنین به پیشنهادات ارائهشده توسط دیگر کاربران، رأی دهند. فرد ناشناسی با نام مستعار “Chef Nomi” در سال 2020 این صرافی را خلق کرد. این پلتفرم با کپی کردن کدهای متن باز یونی سواپ ایجاد شد. این صرافی به کاربران به خاطر قفل کردن سرمایه خود در این پلتفرم، توکن SUSHI پاداش میدهد.
البته روند کار این صرافی چندان هم بدون مشکل نبوده است. Chef Nomi زمانی بر سر زبانها افتاد که 13 میلیون دلار دارایی از استخر نقدینگی این صرافی غیر متمرکز (DEX) حذف شد. البته این فرد بعدها این سرمایه را به صرافی برگرداند و کنترل سوشی سواپ را به Sam Bankman-Fried، رئیس شرکت معاملات مشتقات ارزهای دیجیتال Alameda Research سپرد. در حال حاضر SushiSwap به محبوبیت بسیار خوبی رسیده و با حجم معاملات روزانه 180 میلیون دلاری، جزو 25 رمزارز برتر بازار است.
سوشی سواپ تاکنون حوالی 1400 توکن را در صرافی خود ارائه کرده که از جمله آنها میتوان به توکنهای حوزه دیفای مثل AAVE، BAI، MATIC و توکن صرافی رقیب یعنی UNI اشاره کرد.
نحوه استفاده از SushiSwap
صرافی سوشی سواپ بر خلاف صرافی UniSwap، دو نوع کارمزد از کاربران خود دریافت میکند:
- کارمزد معاملات: همانند یونی سواپ، این صرافی هم 0.3% از حجم تراکنش انجامشده را به عنوان کارمزد دریافت میکند. این کارمزد مستقیماً توسط صرافی دریافت میشود. این یعنی کارمزد شبکه اتریوم هم به طور جداگانه از کیف پول اتریومی متصلشده به صرافی کسر میشود.
- کارمزد برداشت: در زمان نگارش این مقاله، هیچ کارمزد برداشتی از کاربران سوشی سواپ دریافت نمیشود. به جای آن، اگر کاربران میخواهند دارایی خود را به کیف دیگری انتقال دهند، باید کارمزد شبکه اتریوم یا همان Gas Fee را پرداخت کنند.
با توجه به اینکه این صرافی بر مبنای کد یونی سواپ توسعه داده شده، رابط کاربری SushiSwap کاملاً ساده و مینیمال طراحی شده است. سواپ کردن توکن تنها چند ثانیه زمان میبرد و تنها تفاوت آن با رقیب، امکان اضافه کردن و انتخاب استخرهای نقدینگی است.
تمایز مهم و بسیار تعیینکننده این صرافی با صرافی UniSwap که باعث شده به یکی از بهترین صرافیهای غیر متمرکز در بین کاربران ایرانی تبدیل شود، این است که امکانات این DEX کاملاً برای ایرانیان باز است و بدون استفاده از نرم افزار تغییر IP میتوان با آن کار کرد.
پنکیک سواپ (PancakeSwap)
پنکیک سواپ کپی دیگری از UniSwap است که بر مبنای کد منبع آن صرافی توسعه یافته است. البته این صرافی به جای عملیات در بلاکچین اتریوم، در زنجیره هوشمند بایننس (Binance Smart Chain) کار میکند و به کاربران اجازه معامله مستقیم توکنهای BEP-20 و DAPP ها را میدهد.
این صرافی به کلی توسط گروهی از توسعهدهندگان ناشناخته مدیریت میشود، ولی کاربران با استفاده از توکن حاکمیتی CAKE میتوانند برای آینده و اداره این صرافی رأی بدهند. این صرافی شروع ضعیفی داشت ولی بعدها محبوبیت آن افزایش قابلتوجهی پیدا کرد. به علت افزایش ناگهانی کارمزد شبکه اتریوم در اوایل امسال، پنکیک سواپ به محبوبیت زیادی رسید و حجم معاملات روزانه آن به حوالی 13 میلیون دلار رسید.
در حال حاضر کاربران PancakeSwap میتوانند 290 توکن را سواپ کنند که از جمله آنها میتوان به BNB، ETH و توکنهای محبوب دیفای مثل BUNNY و SAFEMOON اشاره کرد.
نحوه استفاده از PancakeSwap
پنکیک سواپ با هر تراکنش، 0.2% از حجم را به عنوان کارمزد دریافت میکند که جزو کمترین مقادیر دریافتشده در بین بهترین صرافی های غیر متمرکز این صنعت است. خبر خوب این است که درست مثل سایر رقبا، این صرافی هم کارمزد برداشت دریافت نمیکند. از آنجایی که این صرافی در زنجیره هوشمند بایننس قرار گرفته است، کارمزد بلاکچین آن هم بسیار کمتر از اتریوم است و این باعث افزایش محبوبیت آن در بین کاربران میشود.
درست مثل سایر DEX های معرفیشده در این مقاله، PancakeSwap هم رابط کاربری شستهرفته، ساده و مینیمالی دارد که به لطف کپی سورس کد یونی سواپ ارائه میشود. اتصال کیف پولهایی مثل کیف پول MetaMask، Math Wallet یا Binance Chain Wallet همانند خود عملیات سواپ ساده و سریع است.
تنها تفاوت برای استفاده از این صرافی، تبدیل توکنهای ERC-20 به نسخه BEP-20 آنها است که البته با استفاده از Binance Bridge به سریعترین و سادهترین روش ممکن قابل انجام است. این سیستم تبدیل در پایین صفحه اصلی صرافی پنکیک سواپ قابل دسترسی است. نکته دیگری که توجه به آن بسیار حائز اهمیت است، باز بودن این صرافی برای کاربران ایرانی و عدم نیاز به نرمافزار تغییر IP است. نقطه قوت دیگر، کارمزد کم شبکه بایننس است که در مقایسه با اتریوم، تفاوتی قابل توجه دارد. این تفاوت با توجه به قیمت بالای دلار در کشورمان، میتواند بسیار مهم و تعیینکننده باشد.
وان اینچ (1inch)
وان اینچ کمی با باقی رقبا متفاوت است؛ چراکه در اصل یک گردآورنده صرافی DEX است. به بیان دیگر این صرافی دیگر صرافیها را در کنار هم جمع میکند تا به طور خودکار پایینترین قیمت را به کاربر نمایش دهد و معاملات کاربر را از طریق صرافیای که بهترین قیمت و پایینترین کارمزد کلی را ارائه میکند، انجام میدهد. نسخه دوم از این پلتفرم در نوامبر 2020 راهاندازی شد که در آن از 21 عنوان از بهترین صرافی های غیر متمرکز پشتیبانی میشود. از جمله این صرافیها میتوان به SushiSwap و AMM خود وان اینچ (یعنی پروتکل نقدینگی این صرافی که در گذشته به نام Mooniswap شناخته میشد) اشاره کرد.
پلتفرم 1inch از هزاران توکن مختلف پشتیبانی میکند که البته نکته عجیبی نیست؛ چراکه این سیستم از بین 50 منبع نقدینگی در اتریوم، 20 استخر در Binance Smart Chain و 8 استخر در Polygon، بهترین صرافی را برای انجام معاملات مورد نظر کاربر انتخاب میکند.
نحوه استفاده از 1inch
یکی از مزایای استفاده از 1inch برای انجام معاملات این است که در واقع این یک گردآورنده DEX است و کارمزد معامله، کارمزد واریز و کارمزد برداشت از کاربر دریافت نمیکند. به جای آن، تنها هزینهای که از کاربر دریافت میشود، همان کارمزد تعیینشده در DEX انتخابشده برای انجام معامله است. به عنوان یک پاداش کارآمد و مفید، میتوانید برای پرداخت کارمزد از Chi Gas token استفاده کنید تا مقدار کارمزد در شبکه اتریوم را به حداقل برسانید.
اولین قدم این است که شبکه مورد استفاده خود را از بین اتریوم، زنجیره هوشمند بایننس و Polygon انتخاب کنید. در قدم بعدی باید کیف پول خود (مثل MetaMask، MEW، Trezor یا Coinbase Wallet) را به سیستم متصل کنید. این کار هم به سادگی کلیک روی کیف پول خود و متصل کردن آن از طریق اپلیکیشن موبایلی کیف پول است. بعد از آن فقط کافی است همچون سایر صرافیها، جفت ارز مورد نظر خود را انتخاب کنید و به سیستم اجازه دهید که بهترین و کمهزینهترین روش را برای انجام معامله به شما ارائه دهد.
کامپاند (Compound)
کامپاند در سال 2017 و به دست اقتصاددان شهیر، رابرد لشنر (Robert Leshner) تأسیس شده است. این صرافی غیر متمرکز به کاربر اجازه توکنیزه کردن داراییهای قفلشده در پلتفرم را میدهد. برای این کار، این سیستم از cToken استفاده میکند که به کاربر این امکان را میدهد که همزمان با انتقال، معامله و استفاده از داراییها خود، از سیستم سود هم بگیرد!
به عنوان مثال با قفل کردن USDC، پلتفرم به شما cUSDC میدهد که میتوانید با آن سود دریافت کنید. هر زمان که بخواهید میتوانید توکنهای cUSDC خود را به سیستم برگردانید و USDC های خود را پس بگیرید؛ این شامل سودهای پرداختشده با USDC هم میشود.
کامپاند در حال حاضر از 12 توکن مختلف از جمله BAT، ETH، DAI، UNI، USDT و LINK پشتیبانی میکند.
نحوه استفاده از Compound
خود شبکه Compound هیچ گونه کارمزدی از کاربر دریافت نمیکند. البته برای انجام تراکنش در شبکههای مختلف باید کارمزد خود شبکه را پرداخت کنید.
با اینکه استفاده از این صرافی برای معاملهگران باتجربه بسیار ساده و سریع است، ولی با این حال ساختار آن تفاوت زیادی با صرافیهای متمرکز رایج مثل بایننس یا کوین بیس دارد. اگر تجربه معاملهگری شما تاکنون به صرافیهای ساده و رایج بازار محدود بوده، بنابراین استفاده از پلتفرم کامپاند نمیتواند چندان سرراست و ساده به نظر برسد.
قبل از شروع کار با این صرافی، لازم به ذکر است که این صرافی برای کاربران ایرانی مسدود است و برای استفاده از آن باید از نرمافزار تغییر IP و ترجیحاً IP ثابت استفاده کنید.
کرو فایننس (Curve Finance)
کرو فایننس آخرین عضو از لیست بهترین صرافی های غیر متمرکز ما است که به طور اختصاصی برای سواپ کردن استیبل کوینها و تبادل نسخههای توکنیزهشده استیبل کوینها طراحی شده است.
این پلتفرم به عنوان یک گردآورنده نقدینگی غیر متمرکز عمل میکند تا کاربر در آن بتواند سرمایه خود را به استخرهای نقدینگی مختلف اضافه کند و در این فرآیند کارمزد دریافت کند. مدیر عامل Curve Finance مایکل اگورو (Michael Egorov) است. او رئیس بخش فناوری شرکت امنیتی NuCypher نیز هست.
کرو فایننس در حال حاضر 17 استخر کرو ارائه میکند که امکان سواپ انواع مختلف استیبل کوینها و داراییها را به کاربر میدهد. برخی از محبوبترین استیبل کوینهایی که در این سیستم ارائه میشود USDT، USDC، BUSD، DAI و TUSD است.
نحوه استفاده از Curve Finance
درست مثل اغلب DEX ها، کارمزدهای دریافتشده در Curve Finance توسط سازمان خودگردان غیر متمرکز (DAO) تعیین میشود. کارمزد تمام استخرها 0.04% است که 50% از آن به ارائهدهندگان نقدینگی و 50% دیگر به اعضای DAO دارنده توکن veCRV تعلق میگیرد.
درست مثل Compound، ذات بنیادین پلتفرم Curve ملموس یا برای استفاده مبتدیان که تاکنون فقط در صرافیهای متمرکز کار کردهاند، ساده نیست. البته طراحی قدیمی و بسیار پایهای وبسایت پلتفرم که کاربر را به یاد وبسایتهای دهه 90 میاندازد باعث میشود که حس سادگی تا حدی به کاربر منتقل شود. با این حال، قبل از استفاده باید از منابع مختلفی استفاده کرد تا در ابتدا از نحوه کار و بهرهمندی حداکثری از پلتفرم آگاه شد. برخلاف Compound اما این وبسایت کاملاً برای کاربران ایرانی باز است و به راحتی میتوان از آن استفاده کرد.
سخن پایانی
همانطور که در ابتدای مقاله هم بیان شد، معامله کردن یک دارایی که ذات آن غیر متمرکز است و هدف خلقت آن هم حذف واسطه بوده، از طریق یک صرافی متمرکز که کاری همچون بانک را میکند، اشتباه است. به این دلیل که ذات غیر متمرکز رمزارزها باعث شده که غیر قابل هک و ردیابی باشند و استفاده از CEX ها این دو خصوصیت بنیادین کوینها را از بین میبرد.
از این رو صرافیهای غیر متمرکز آمدهاند تا در دنیایی غیر متمرکز، این کوینهای غیر متمرکز را به صورتی کاملاً غیر متمرکز (!) تبادل کنند. با اینکه استفاده از این گونه صرافیها ممکن است کمی هزینه بیشتری داشته باشد ولی قطعاً در آینده محبوبیت بیشتری به دست خواهند آورد. به صورتی که بیشتر فعالان و متخصصان این حوزه باور دارند که آینده به صرافیهای غیر متمرکز تعلق دارد.
با اینکه UniSwap تقریباً بهترین صرافی غیر متمرکز در این صنعت است ولی کارمزد بالا و همچنین مسدود بودن پلتفرم برای کاربران ایرانی، باعث شده که جذابیت چندانی برای ما نداشته باشد. از طرف دیگر رقیب مستقیم آن یعنی سوشی سواپ یا پنکیک سواپ میتواند یک انتخاب عالی برای کاربران ایرانی باشد. البته اگر جزو کاربران و فعالان حرفهای این بازار هستید، Curve Finance با امکانات و گزینههای بیشتر، میتواند گزینه بهتری برای شما باشد.
دیدگاه خود را ثبت کنید